درفش کاویانی در شاهنامه

Image of Derafsh Kaviani adorned with precious gems, hoisted in front of an ancient Iranian palace.
Image of Derafsh Kaviani adorned with precious gems and pearls.
Image of Derafsh Kaviani adorned with precious gems, hoisted in front of an ancient Iranian palace.
Image of Derafsh Kaviani adorned with precious gems, hoisted in front of an ancient Iranian palace.

توضیحات

در شاهنامه فردوسی، درفش کاویانی به‌عنوان پرچمی باشکوه، آراسته به گوهرها و مرواریدهای گران‌بها توصیف شده است. روبان‌هایی به رنگ‌های قرمز، زرد، آبی و بنفش از آن آویزان بودند و در مرکز آن، شکل یک ستاره (اختر) قرار داشت. به‌سبب این ستاره، این پرچم به “اخترِ کاویان” نیز شناخته می‌شد، که پیوند نمادین آن با بخت و سرنوشت را برجسته می‌سازد.

فردوسی در داستان کاوه آهنگر، درفش کاویانی را چنین توصیف می‌کند:

چُن آن پوست بر نیزه بر دید کی
به نیکی یکی اَختَر افگند پی

بیاراست آنرا به دیبایِ روم
زِ گوهر برو پیکر و زَرّ بوم

بزد بر سرِ خویش چون گِرد ماه
یکی فالِ فرّخ، پی افگند شاه

فرو هِشت ازو سُرخ و زرد و بنفش
همی خواندْش، کاویانی دِرَفش

از آن پس هر آنکس که بگرفت گاه
به شاهی به سر برنهادی کلاه

بَران بی‌بها چرمِ آهنگران
برآویختی نوبنو گوهران

ز دیبایِ پرمایه و پرنیان
بَران گونه گشت اخترِ کاویان

که اندر شبِ تیره چون شید بود
جهان را ازو دل پُر اومید بود